Cách quân đội Mỹ có thể hỗ trợ chiến dịch chống băng đảng Mexico

Quân đội Mỹ có thể huấn luyện lực lượng vũ trang Mexico đối phó với các băng đảng ma túy, thậm chí tập kích bằng UAV và vũ khí tầm xa.

Tổng thống Mỹ Donald Trump sau khi nhậm chức đã ký sắc lệnh coi các băng đảng ma túy là tổ chức khủng bố nước ngoài. Ông cũng nhiều lần đề cập khả năng điều động quân đội Mỹ tới Mexico tiến hành các chiến dịch chống băng đảng ma túy ở nước này.

Tuy nhiên, các cựu quan chức quốc phòng, tình báo và chính phủ Mỹ nhận định ông Trump sẽ phải đối mặt với loạt rào cản về pháp lý và chính sách, cũng như phải cân nhắc về vấn đề địa chính trị trước khi triển khai chiến dịch qua biên giới.

Quân đội Mỹ cũng chưa bao giờ trực tiếp tấn công các băng đảng ma túy ở Mexico và động thái triển khai lực lượng vũ trang qua biên giới như vậy là điều chưa từng có trong lịch sử nước này.

Truyền thông Mỹ cho biết đã có một số cuộc thảo luận về khả năng đáp trả bằng vũ lực, sau khi các băng đảng ma túy Mexico bị cáo buộc sử dụng phương tiện bay không người lái (drone) tập kích biên phòng và lực lượng hành pháp Mỹ dọc biên giới.

UAV vũ trang MQ-9 bay huấn luyện tại bang Nevada, Mỹ tháng 1/2020. Ảnh: USAF

Theo biên tập viên Howard Altman của chuyên trang quân sự Mỹ War Zone, lựa chọn đầu tiên của ông Trump có thể là tập kích các băng đảng ma túy bằng máy bay không người lái (UAV) và vũ khí tấn công tầm xa. Đây cũng là hoạt động mang tính khả thi cao nhất.

"Chiến thuật tìm và diệt nhằm vào các mục tiêu quan trọng, đặc biệt là với sự hỗ trợ của UAV, có khả năng sẽ giải quyết những vấn đề này", Altman cho biết.

Chiến dịch đột kích trên bộ nguy cơ vấp phải sự chống trả quyết liệt từ các băng đảng ma túy Mexico, vốn ngày càng được vũ trang tốt và thậm chí là mối đe dọa với lực lượng vũ trang sở tại. Một số nhóm còn áp dụng cách thức tác chiến mới nhất, trong đó có dùng drone để tấn công đối phương.

Các băng đảng có thể kiểm soát khu vực rộng lớn trên thực địa, thiết lập nhiều vòng bảo vệ xung quanh những trùm ma túy chủ chốt, do đó chiến dịch trên bộ nhằm vào những mục tiêu này sẽ càng khó khăn. Binh sĩ Mỹ cũng có thể bị bắt hoặc vô tình bị bỏ lại trong chiến dịch tấn công trực tiếp.

"Với những nguy cơ này, việc dùng UAV và vũ khí tầm xa tấn công các băng đảng sẽ ít rủi ro hơn nhiều so với điều động bộ binh thực hiện các cuộc đột kích", Altman nhận xét.

Tuy nhiên, nhược điểm của việc chỉ dùng phương thức tác chiến đường không là Mỹ sẽ không có nguồn thông tin tình báo mà lực lượng trên bộ có thể thu thập nhanh chóng như từng làm tại Afghanistan và Iraq.

Ngoài ra, Mỹ cũng cần được Mexico cho phép UAV của họ hoạt động trong không phận. Lưới phòng không Mexico không dày, song có thể bắn hạ UAV Mỹ nếu chúng xâm nhập trái phép không phận nước này.

Thành viên băng đảng ma túy CJNG với nhiều loại vũ khí quân dụng hiện đại. Ảnh: Janes

"Việc Mỹ tấn công trực tiếp băng đảng ma túy Mexico tại thành trì của chúng, dù là không kích hay đột kích trên bộ, sẽ là hành động leo thang lớn, cũng như có thể gây ra làn sóng thù địch rộng hơn và kéo dài, đặc biệt dọc theo biên giới Mỹ - Mexico", Altman cảnh báo. "Các băng đảng cũng có thể trả đũa ngay bên trong lãnh thổ Mỹ".

Một phương án khác là quân đội Mỹ cử các sĩ quan và đặc nhiệm tới huấn luyện lực lượng vũ trang Mexico chống băng đảng. Quân đội Mỹ từng làm điều này với Mexico và một số quốc gia Mỹ Latin khác.

Trong khuôn khổ nhiệm vụ Phòng thủ Nội bộ Đối ngoại (FID), Lực lượng Đặc nhiệm Lục quân Mỹ, có biệt danh là Mũ nồi xanh, từng giúp nước sở tại chống các băng đảng mà không trực tiếp tham gia tác chiến.

"Lực lượng Mũ nồi xanh có nhiều thành viên thông thạo tiếng Tây Ban Nha, ngôn ngữ được sử dụng chủ yếu ở Mỹ Latin, cũng như am hiểu về khu vực và phong tục tập quán địa phương. Họ sẽ là những người phù hợp", một cựu đặc nhiệm Mũ nồi xanh từng tham gia hỗ trợ Colombia khẳng định.

Cựu đặc nhiệm này dự đoán Mỹ có thể giúp cảnh sát và quân đội Mexico huấn luyện các lực lượng chống ma túy, đặc nhiệm và tổ chức các đơn vị cơ động để đối phó băng đảng.

Theo cựu đặc nhiệm Mũ nồi xanh, quân đội Mỹ từng thực hiện nhiệm vụ tương tự tại khu vực biên giới và ở Mexico. Các hoạt động nói trên có thể nhanh chóng được triển khai mà không gây tranh cãi trong nước hay ở nước ngoài.

Đặc nhiệm Mũ nồi xanh của Mỹ huấn luyện tại Đức tháng 5/2020. Ảnh: US Army

Khả năng Tổng thống Trump ra lệnh triển khai hoạt động quân sự đơn phương nhằm vào các băng đảng ma túy giảm đi phần nào sau khi Mỹ đạt thỏa thuận với Mexico, theo đó hoãn áp thuế 25% với hàng hóa nhập khẩu từ quốc gia láng giềng. Ông Trump trước đó muốn áp thuế Mexico vì cho rằng chính phủ nước này không muốn ngăn dòng người nhập cư và ma túy tràn vào nước Mỹ.

Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum Pardo cho biết bà "có cuộc thảo luận tốt đẹp với ông Trump cùng sự tôn trọng sâu sắc với quan hệ và chủ quyền hai nước". Bà Sheinbaum thông báo Vệ binh Quốc gia Mexico đã điều 10.000 quân tới biên giới để ngăn ma túy đổ vào nước Mỹ, đặc biệt là fentanyl, còn Mỹ cam kết ngăn việc buôn bán vũ khí hạng nặng vào Mexico.

Bà Sheinbaum đồng thời tuyên bố Mexico sẽ bảo vệ chủ quyền và độc lập của nước này. "Tất cả chúng ta đều muốn chống các băng đảng ma túy", bà nói. "Lực lượng Mỹ trên lãnh thổ của họ, lực lượng của chúng tôi trên lãnh thổ Mexico".

Biên tập viên Altman nhận định nỗ lực chống băng đảng ma túy tại Mexico của quân đội Mỹ sẽ rất thuận lợi nếu được nước sở tại chấp thuận.

"Tuy nhiên, chính phủ Mexico lúc này dường như chưa muốn làm vậy", Altman cho biết. "Đây sẽ là yếu tố làm phức tạp bất cứ chiến dịch nào, dù đó là một cuộc đột kích đơn lẻ, do quân đội Mexico có thể đụng độ trực tiếp với lực lượng Mỹ khi mọi chuyện xấu đi".

Nguyễn Tiến (Theo TWZ, AFP, AP)