“An toàn khỏi nguy hại” của trẻ em và nghĩa vụ của người lớn

Cục Trẻ em (Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội) cho biết: Tai nạn đuối nước đang cướp đi mạng sống của gần 2.000 trẻ em mỗi năm và là một trong 10 nguyên nhân gây tử vong hàng đầu cho trẻ em.

Trong hệ thống giáo dục thế giới có cụm từ “Safe from harm” dịch nghĩa - “An toàn khỏi nguy hại” là chương trình bắt buộc phải học qua và tham gia kiểm tra lấy chứng chỉ với bất kỳ ai tham gia vào hệ thống giáo dục, hoặc làm công việc có liên quan đến trẻ em.

Năm 1991, nhóm nhạc Massive Attack của Anh, với sự góp giọng của Shara Nelson và Robert Del Naja đã trình bày tác phẩm âm nhạc “Safe from harm - An toàn khỏi nguy hại”, và bài hát này đến nay đã có đến hơn 1,3 tỉ người nghe.

Chương trình “An toàn khỏi nguy hại” cho trẻ em được huấn luyện và thực hiện nghiêm ngặt ở Srilanka. Ảnh WSO

Trong bài hát có đoạn: “Bạn có thể giải phóng thế giới, bạn có thể giải phóng tâm trí tôi/Chỉ cần đêm nay, con tôi được an toàn khỏi bị tổn hại…”.

Nói điều đó để thấy rằng, vấn đề bảo vệ trẻ em “an toàn khỏi nguy hại” đang là mối quan tâm hàng đầu của thế giới, chứ không riêng gì các bậc phụ huynh ở nước ta. Và chương trình Safe from harm” ở nhiều nước, hiện là yêu cầu bắt buộc đối với người lớn khi muốn tiếp xúc với trẻ em qua các hoạt động giáo dục.

Nội dung chương trình “Safe from harm” dạy cho người lớn nghĩa vụ và cách xử lý các vấn đề để tránh sự xâm hại đối với trẻ em. Ví dụ khi trẻ đối diện vấn đề ảnh hưởng xấu đến thể chất, tinh thần thì ai là người người tiếp nhận và xử lý ra sao?…

Hiện nước ta, trẻ em được bảo vệ bởi Luật Trẻ em; trực tiếp hơn là tổ chức Đoàn Thanh niên, Đội Thiếu niên, Hội Phụ nữ… Ngoài ra, Tổ chức bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam còn có đường dây nóng 111, nhận tất cả các phản ảnh về vấn đề trẻ em bị, hoặc có nguy cơ bị xâm hại.

Tuy vậy, hiện trạng xâm hại trẻ em thời gian qua cho thấy, luật, gia đình, nhà trường và các tổ chức đoàn thể xã hội bảo vệ quyền trẻ em khó lòng vươn đến những ngóc ngách của từng gia đình; từng hoạt động của các em trong học tập hoặc tham gia các hoạt động xã hội.

Một thống kê cho thấy, hơn phần lớn trẻ em bị xâm hại đến thể chất và tinh thần là từ các thành viên trong gia đình, dòng họ hoặc người quen biết.

Sau vụ học sinh đuối nước trong bể bơi nhà trường mới đây, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có công văn chỉ đạo Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội kiểm tra, báo cáo việc thực hiện quy trình đảm bảo an toàn tổ chức dạy bơi; xác định rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân liên quan và xử lý…

Từ nội dung “Luật Trẻ em”, thiết nghĩ đã đến lúc chương trình “An toàn khỏi xâm hại” mà nhiều nước trên thế giới đang thực hiện, cần sớm đưa vào hệ thống giáo dục nước ta. Trong đó, chi tiết hóa hành vi, trách nhiệm và hơn hết, việc bảo vệ trẻ em “an toàn khỏi xâm hại” phải được coi là nghĩa vụ của người tham gia trực tiếp và của cả xã hội bất kỳ ở đâu, bất kỳ nơi nào.