8 tháng bị giam cầm của con tin Israel ở Gaza

Ba trong số 4 con tin mới được giải cứu đã sống 6 tháng không thấy ánh mặt trời và tiếp xúc duy nhất với thế giới bên ngoài là qua lính canh.

Bốn con tin Israel cuối tuần qua được giải cứu thành công sau cuộc đột kích bất ngờ giữa ban ngày của lực lượng đặc nhiệm nước này vào trại tị nạn Nuseirat, miền trung Dải Gaza.

Khi lực lượng đặc nhiệm Israel xông vào tòa nhà ở Nuseirat hôm 8/6, họ đã tới căn phòng nơi Almog Meir Jan 22 tuổi, Andrei Kozlov 27 tuổi và Shlomi Ziv 41 tuổi dành hầu hết thời gian ở đó, kể từ khi bị bắt cóc sau cuộc tấn công của Hamas vào miền nam Israel ngày 7/10 năm ngoái.

Ba người đàn ông phải sống trong căn phòng tối tăm, ngủ trên những tấm nệm nhỏ trải trên nền nhà trong suốt 6 tháng.

Mối liên hệ duy nhất của họ với thế giới bên ngoài là những lần lính canh mang thức ăn đến và đôi khi bạo hành họ. Ba người đàn ông có thể nghe thấy tiếng của gia đình sống ở tầng dưới tòa nhà, có cả trẻ em, song chưa từng gặp. Có một ngày, khi gia đình này ra ngoài, ba con tin được phép xuống tầng dưới để sử dụng bếp nấu.

Bốn con tin Israel sau khi được đưa về Ramat Gan, Israel ngày 8/6. Ảnh: Quân đội Israel

Lính canh sẽ có biện pháp trừng phạt mỗi khi con tin không tuân thủ những quy tắc nghiêm ngặt mà họ tự đề ra. Con tin có thể bị nhốt trong nhà tắm hoặc trùm cả đống chăn lên người trong khi trời nóng, thậm chí liên tục bị lính canh đe dọa sẽ giết hại.

Trong 8 tháng bị giam, Meir Jan, Kozlov và Ziv chơi bài, học tiếng Arab, dạy nhau tiếng Do Thái hoặc tiếng Nga, giết thời gian bằng cách viết nhật ký. Ba người dần trở thành bạn thân và chính tình bạn đó giúp họ vượt qua thời gian khó khăn.

Sau khi được giải cứu, Kozlov kể với bố mẹ rằng các tay súng Hamas đã tìm cách "tẩy não" anh, nói rằng không còn bất kỳ ai muốn các con tin còn sống, rằng sẽ không ai đấu tranh đòi tự do cho họ hay đến giải cứu họ.

Nhưng tới một ngày, họ được phép xem chương trình bằng tiếng Arab của đài Al Jazeera và thấy cuộc biểu tình của gia đình các con tin ở Tel Aviv. Một người trong nhóm phát hiện hình ảnh của mình trong số những người đang được yêu cầu giải cứu. Hôm đó cũng là sinh nhật của anh.

"Nó khiến cậu ấy cảm thấy mình không bị lãng quên", Aviram Meir, chú của một trong những con tin, cho hay.

Những thông tin ban đầu về thời gian con tin bị giam ở Gaza chủ yếu dựa trên các cuộc phỏng vấn với người thân cùng các quan chức an ninh và y tế Israel. Giới quan sát cho rằng vẫn còn nhiều điều cần được tiết lộ về những gì 4 con tin đã trải qua khi bị giam. Các con tin và gia đình của họ cũng được quan chức Israel yêu cầu giữ kín thông tin chi tiết về thời gian ở Gaza.

Câu chuyện chi tiết và đầy đủ về những tháng ngày bị giam ở Gaza của các con tin được trả tự do trước đó chỉ xuất hiện sau hơn một tháng kể từ khi họ được Hamas trao trả. Họ đã mô tả việc bị giam trong đường hầm dưới lòng đất, bị bạo hành tâm lý, thể chất và cả tình dục.

Bốn con tin được giải cứu ngày 8/6 mỉm cười trong các video công bố sau khi trở về Israel và hiện hồi phục sức khỏe tại bệnh viện. Không ai trông có vẻ hốc hác, tiều tụy khi được người thân và bạn bè chào đón.

Tuy nhiên, bác sĩ điều trị cho nhóm con tin trước đó nói rằng bất chấp những đánh giá tích cực ban đầu dựa trên thái độ vui vẻ khi xuất hiện trên truyền thông, họ đã phải "chịu đựng sự tra tấn cả về thể xác và tinh thần".

Tiến sĩ Itai Pessach, thành viên nhóm nghiên cứu tại trung tâm y tế Sheba ở miền trung Israel và chịu trách nhiệm điều trị cho nhóm con tin mới được giải cứu, cho hay vẻ tươi vui ban đầu của họ có thể là do lượng adrenaline tăng và cảm giác hân hoan khi được tự do.

Pessach nói có khả năng cân nặng của con tin thay đổi trong thời gian bị bắt cóc do sợ hãi, căng thẳng và bị ngược đãi. Ông nói họ có dấu hiệu bị teo cơ, suy dinh dưỡng và mất khả năng thực hiện một số hoạt động nhất định.

"Chúng tôi đã nghe được nhiều câu chuyện vượt quá sức tưởng tượng của các bạn", ông nói.

Người dân Palestine đi lại trên đống đổ nát tại trại tị nạn Nuseirat, miền trung Gaza sau chiến dịch của đặc nhiệm Israel ngày 8/6. Ảnh: AFP

Aviram Meir, chú của Meir Jan, cho biết ba người đã tự chăm sóc nhau trong thời gian bị giam, song mô tả làn da của cháu trai trông nhợt nhạt.

"Họ đã không thấy mặt trời suốt 8 tháng", ông nói.

Quân đội Israel cho biết ba người đàn ông đã bị giam tại nhà của Abdallah Aljamal, người được xác nhận làm việc cho một cơ quan truyền thông có liên hệ với nhóm Hamas. Con tin thứ tư Noa Argamani, 26 tuổi, được giải thoát từ một tòa nhà gần đó.

"Các con tin đã bị Abdallah Aljamal và các thành viên trong gia đình ông ta giam giữ. Đây là bằng chứng Hamas cố tình sử dụng các tòa nhà dân sự ở Gaza để giam con tin Israel", quân đội Israel cho biết trong tuyên bố đăng trên Telegram ngày 9/6.

Nhà báo Aljamal và cha của ông, Almad Aljaml, bác sĩ kiêm giáo sĩ Hồi giáo tại nhà thờ địa phương do Hamas điều hành, đều thiệt mạng trong cuộc đột kích của Israel. Hàng xóm của họ nói Aljamal có liên hệ với Hamas.

Trong một bài đăng khác trên nền tảng X, quân đội Israel cho thấy những ảnh chụp và tiểu sử tóm tắt về Aljamal cùng nội dung ám chỉ Aljamal làm việc cho Al Jazeera.

Al Jazeera ngày 9/6 thừa nhận từng đăng một bài bình luận của Aljamal năm 2019, nhưng bác bỏ thông tin "vô căn cứ" rằng Aljamal làm việc cho cơ quan này. Quân đội Israel ngày 10/6 xóa bài đăng.

Chiến dịch giải cứu thành công của Israel cũng vấp phải làn sóng chỉ trích lớn khi khiến 274 người thiệt mạng và gần 700 người bị thương do không kích, pháo kích ở Gaza, theo thống kê của cơ quan y tế địa phương. Quân đội Israel trong khi đó cho biết khoảng 100 người chết, trong đó gồm cả các tay súng Hamas.

Người biểu tình phản đối chiến dịch Gaza và yêu cầu giải cứu con tin ở Tel Aviv, Israel ngày 8/6. Ảnh: AFP

Hamas sẽ thay đổi cách giấu các con tin sau chiến dịch đột kích của Israel, song không nhất thiết sẽ tăng thêm điều kiện giam giữ khắc nghiệt, theo Younis Al-Zuraie, nhà phân tích chính trị Palestine.

"Họ có thể sẽ đảm bảo rằng mỗi địa điểm giam sẽ có không quá một con tin hoặc sẽ di chuyển con tin thường xuyên để tránh bị phát hiện", Al-Zuraie dự đoán.

Hiện chưa rõ ba người đàn ông đã bị giam ở đâu trước khi được chuyển tới ngôi nhà của Abdallah Aljamal. Argamani cho biết cô từng bị giam cùng các con tin khác trong nhiều căn nhà trước khi chuyển tới nơi ở cuối cùng và được giải cứu.

Thanh Tâm (Theo WSJ, AFP, Reuters)